Bilim Tarihinde Yapılan En Etik Dışı Deney Sizce Nedir?

Bilim tarihinde yapılan en etik dışı deneylerden biri, Tuskegee Sifiliz Deneyi olarak bilinen ve 1932 ile 1972 yılları arasında gerçekleştirilen deneydir. Bu deneyde, siyahi Amerikalı erkekler üzerinde sifiliz hastalığının doğal seyrini gözlemlemek amacıyla tedavi verilmemesi kararı alınmıştır. Bu deney, katılımcılara bilgilendirilmiş onam alınmadan yapılmış ve etik kurallar açısından büyük bir ihlal olarak kabul edilmektedir.

Bilim tarihinde insan haklarına aykırı olan birçok deney bulunmaktadır. Örneğin, Nazi Almanyası döneminde yapılan Holokost deneyleri insanlık suçudur ve insan haklarının ciddi bir ihlalidir. Ayrıca, Japonya’da Unit 731 adlı birim tarafından gerçekleştirilen biyolojik ve kimyasal deneyler de insan haklarına aykırıdır.

• Stanford hapishane deneyi: 1971 yılında gerçekleştirilen bu deneyde, gönüllü katılımcılar rastgele olarak gardiyan ve mahkum olarak ayrıldı. Deneyin amacı, hapishane ortamının psikolojik etkilerini incelemekti. Ancak, deney süresince gardiyanlar katılımcılara fiziksel ve psikolojik şiddet uyguladılar ve insan hakları ihlalleri yaşandı.
• Tuskegee sifiliz deneyi: 1932-1972 yılları arasında gerçekleştirilen bu deneyde, sifiliz hastalığına sahip olan Afro-Amerikalı erkekler, tedavi edilmemek üzere izlendi. Deneyin amacı, sifilizin doğal seyrini ve etkilerini gözlemlemekti. Bu deney, katılımcıların bilgilendirilmemesi ve rıza alınmaması gibi insan hakları ihlallerini içeriyordu.
• Asch deneyi: 1950’lerde gerçekleştirilen bu deneyde, bir grup denek, yanıltıcı bir grup baskısı altında yanlış cevaplar vermek zorunda bırakıldı. Deneyin amacı, sosyal baskının bireylerin davranışlarını nasıl etkilediğini görmekti. Ancak, deneyde deneklere bilgi verilmedi ve rıza alınmadı, bu da insan haklarına aykırı bir durumdu.

En etik dışı deneyler arasında Tuskegee Sifiliz Deneyi, Stanford Hapishane Deneyi, Milgram Deneyi ve Nazi Almanyası’nda yapılan insan deneyleri sayılabilir. Bu deneylerde katılımcıların hakları ihlal edilmiş, fiziksel veya psikolojik zarara maruz kalmışlardır.

1. Stanford hapishane deneyi
2. Tuskegee frengi deneyi
3. Nazi tıbbi deneyleri
4. Asch deneyi
5. Milgram deneyi

Bilim tarihindeki etik ihlaller arasında yanlış bilgilendirme, gönüllü olmayan katılım, insanların zarar görmesi veya istismar edilmesi gibi durumlar bulunmaktadır. Bu ihlaller, bilimsel araştırmaların güvenilirliğini ve etik standartlarını zedeler.

Bazı bilimsel deneyler, etik kurallara uymamıştır. Örneğin, Tuskegee Sifiliz Deneyi, Stanford Hapishane Deneyi ve Milgram Deneyi gibi deneylerde katılımcıların rızası alınmamış veya zarar görmelerine neden olunmuştur. Bu deneyler, etik standartlara uymadığı için eleştirilmiştir.

Bilimsel deneylerde bazıları etik kurallara uymamıştır, örneğin Tuskegee sifiliz deneyi ve Nazi insan deneyleri.

Bilim tarihinde tartışmalı olan deneyler arasında Zimbardo’nun Stanford Hapishane Deneyi, Asch Deneyi ve Little Albert Deneyi sayılabilir. Bu deneyler, katılımcıların psikolojik veya fiziksel zarara maruz kalabileceği endişeleri nedeniyle tartışmalıdır.

Bilim tarihinde *Galileo’nun düşey atışlar deneyi* ve *Stanley Milgram’ın itaat deneyi* gibi deneyler tartışmalıdır.

Bilim tarihindeki etik ihlaller, güvenilirlik kaybına, insan hakları ihlallerine ve bilimsel toplumun itibarının zedelenmesine yol açmıştır. Bu ihlaller, etik kuralların önemini vurgulamış ve daha sıkı denetimlerin gerekliliğini ortaya koymuştur.